گفتار درمانی

افت شنوایی اثرات متفاوتی بر روی میزان درک ، گفتار و زبان افراد و عملکردهای آنان دارد. این اثرات بر روی افراد مختلف ، فرق می کند . این امر دوعلت دارد :

• اول اینکه ضایعات شنوایی به علتهای متفاوتی ایجاد می شوند .
• دوم اینکه عوامل اجتماعی و روانی بسیاری در زندگی افراد وجود دارد که اثرات افت شنوائی را تعدیل می کند .

* مهمترین جنبه کم شنوائی ، اثر آن بر توانایی های ارتباطی افراد است .

میزان تاثیر کم شنوائی بر گفتار کودک بستگی به این عوامل دارد :

• سن شروع کم شنوائی
• سن تشخیص کم شنوائی
• میزان کم شنوائی
• علت بروز کم شنوائی
• جنس و نژاد کودک

هر چه سن شروع کم شنوایی کمتر و میزان کم شنوائی بیشتر باشد اثرات سوء آن بر گفتار کودک بیشتر است . کودک عادی از ابتدای نوزادی دائما” صداها را می شنود و بتدریج زبان را فرا می گیرد و در حدود ۵/۳ سالگی به حداکثر مهارت زبانی دست می یابد در حالی که کودک کم شنوا از زمان تجویز سمعک این اصوات را می شنود . افراد کم شنوا را بر حسب سن ابتلا به کم شنوائی به گروههایی تقسیم می کنند .

اگر کم شنوائی پیش از ۳ سالگی ایجاد شده باشد آنرا کم شنوائی پیش از زبان آمـوزی می گویند و اگر کم شنوائی پس از ۳ سالگی ایجاد شده باشد آنرا کم شنوائی پس از زبان آموزی می گویند . حال اثرات کم شنوائی را در هریک از این گروهها جداگانه بررسی می کنیم:

اثرات کم شنوایی :

۱ - رشد زبانی

     میزان کم شنوایی و سن شروع آن اهمیت بسیاری در رشد زبانی کودک دارند . زیرا برای دستیابی به رشد زبانی ، یک سن بحرانی زبان آموزی داریم . به این معنا که چند سال اول زندگی هر کودک برای یادگیری زبان وی اهمیت اصلی را دارند و پس از آن زبان آموزی بسیار مشکل صورت می گیرد . بنابراین حتی یک کم شنوائی خفیف هم می تواند اثرات عمیقی بر روی گفتار کودک داشته باشد .

کودکان کم شنوا در درک زبان و دریافت گفتار دچار مشکلات عدیده ای هستند . این کودکان بیشتر روی اسامی و افعال تاکید دارند و معمولا” در درک حروف اضافه ، اشاره و ضمایر و … اشکال دارند و دستور زبان شان ضعیف است زیرا بخشی از اصوات گفتاری را اصلا” نمی شنوند یا بطور ناقص می شنوند .

* مادران شنوا معمولا” بیشتر از آنکه روی مفاهیم و جنبه های معنایی گفتار کودک ناشنوا تکیه کنند ، روی لحن و شـکل صحبـت آنهـا تکیـه می کننـد و سبـب تاخیر در رشد گفتاری کودک خود می شوند .

2 - رشد گفتاری :

میزان مفهوم بودن گفتار کودک بستگی به این عوامل دارند :

1. نوع و میزان افت شنوایی
2. روش ارتباطی مورد استفاده
3. معلولیت های دیگر
4. محل تحصیل ( مدارس عادی یا استثنایی )
5. پیشینه نژادی کودک

- هر چه میزان افت بیشتر باشد و سن شروع کمتر باشد ، میزان مفهوم بودن گفتار کودک کمتر است . اشکالات گفتاری مختص کم شنوایی های متوسط تا عمیق است و در کم شنوایی های ملایم گرچه ممکن است تاخیری در رشد گفتار وجود داشته باشد ولی مشکل خاصی نداریم .

- اگر کودک در فرکانس های زیر افت کمتری داشته باشد ، مهارتهای کلامی بهتری دارد .

- گفتار کودکان بزرگتر ، بهتر است .

- در مدارس عادی کودکان بزرگتـر چـون بیشتـر از گفتـار استفاده می کنند وابستگی شان به زبان اشاره کمتر می شود بنـا بـر ایــن گفتارشان مفهوم تر می شود ولی در مدارس مخصوص ناشنواها ، کودک بیشتر از اشاره استفاده می کند نه گفتار.

کودکان کم شنوا بیش از کودکان شنوا بر نشانه های بینائی تکیه می کنند و هر چه سن آنان بالاتر می رود و مهارتهای زبانی شان تقویت می شود لب خوانی شان بهتر می شود .

- روش ارتباطی ترجیـحی کودکان هم بستگی زیادی به مفهوم بودن گفتارشان دارد ( نه به میزان افت شنوائی ) . آنهایی که توانایی گفتاری بهتری دارند بیشتر علاقه به گفتار دارند نه اشاره .

البته بیشتر ناشنواهای پیش از زبان آموزی به نوعی از اشاره استفاده می کنند و بیشتر ناشنواهای پس از زبان آموزی از گفتار . کودکانی که در مدارس عادی تحصیل می کنند و با کودکان شنوا همکلاس هستند و ارتباط دارند ، بیشتر از گفتار استفاده می کنند